Πακιστανικά Αραχνίδια, Aπολιθώματα από το Σβάλμπαρντ και Αρχαία Γλυπτά απ’ το Σουδάν: Οι Επιστημονικές Αποστολές «Κωνσταντίνος Σ. Νιάρχος» στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
Κρύβεται σε παγωμένα πολικά νερά ή σε στρώματα απολιθωμάτων. Κινείται με αστραπιαία ταχύτητα ανάμεσα στα δέντρα των τροπικών δασών είτε περιμένει υπομονετικά δεκάδες εκατομμύρια χρόνια, στο σημείο όπου συναντιούνται δύο ηπείροι.
Όταν ακούμε τη λέξη “έρευνα αιχμής”, φανταζόμαστε επιστήμονες με λευκές ποδιές να δουλεύουν μέσα σε αποστειρωμένα εργαστήρια. Ωστόσο, σε πολλούς κλάδους, η έρευνα προϋποθέτει ένα διαφορετικό και ιδιαίτερα απλό βήμα: να βγει κανείς στον κόσμο και να ανακαλύψει τι υπάρχει εκεί έξω. To ταμείο των Επιστημονικών Αποστολών «Κωνσταντίνος Σ. Νιάρχος» υποστηρίζει τους ερευνητές του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας (American Museum of Natural History - AMNH) στα ταξίδια τους, στην άκρη του κόσμου, για να μας βοηθήσουν να τον κατανοήσουμε καλύτερα.
Βρισκόμαστε σε μια συγκυρία που έχει γίνει πλέον συνείδηση στους περισσότερους από εμάς ότι έχουμε ακόμη να διανύσουμε πολύ δρόμο μέχρι την πλήρη κατανόηση του κόσμου. Όλοι μας, σε αυτόν τον πλανήτη, έχουμε σχέση αλληλεξάρτησης. Η άγρια φύση σε μια ήπειρο μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα των κατοίκων, σε μια περιοχή, στην άλλη άκρη της γης. Σήμερα, είναι πιο εμφανής από ποτέ η σημασία της ουσιαστικής και συνεχούς έρευνας του φυσικού κόσμου.
Οι Επιστημονικές Αποστολές βασίζονται στη μακροχρόνια δέσμευση και αφοσίωση του Aμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στην έρευνα. Σε μια από τις επιστημονικές αποστολές «Κωνσταντίνος Σ. Νιάρχος», το 2014, στη νήσο Βανουάτου του Νότιου Ειρηνικού για τη μελέτη της τοπικής ορνιθοπανίδας, μελετήθηκαν παράλληλα και οι μεταβολές που έχει υποστεί η βιοποικιλότητα με την πάροδο του χρόνου, συγκρίνοντας τα αποτελέσματα της αποστολής του 2014 με μια άλλη αποστολή του Μουσείου που είχε προηγηθεί, 90 χρόνια νωρίτερα.
Οι Επιστημονικές Αποστολές “Kωνσταντίνος Σ. Σταύρος Νιάρχος” ξεκίνησαν με πρωτοβουλία του Μουσείου και την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Οι αποστολές χρηματοδοτούν πλήθος διεθνών ερευνητικών αποστολών, κάθε χρόνο, σε όλους τους επιστημονικούς κλάδους που σχετίζονται με το Μουσείο. Οι Αποστολές τιμούν το περιπετειώδες πνεύμα του ανθρώπου προς τιμήν του οποίου ονομάστηκαν, του Κωνσταντίνου Σ. Νιάρχου, ο οποίος ήταν και ο πρώτος Έλληνας που ανέβηκε το Έβερεστ.
Μια πρόσφατη αποστολή αξιοποίησε την τροφή που καταναλώνουν βδέλλες στα δάση της Καμπότζης για να διαπιστωθεί η παρουσία θηλαστικών στην περιοχή, τα οποία δεν θα μπορούσαν να ανιχνευθούν διαφορετικά. Σε άλλες αποστολές μελετήθηκαν νυκτόβιες αραχνίδες στο Πακιστάν, απολιθώματα της ύστερης Ιουρασικής περιόδου στο Wyoming, η παράλληλη εξέλιξη των σφηκών και των φυτών-ξενιστών τους στην Αυστραλία, απολιθώματα τριλοβιτών στα νησιά Σβάλμπαρντ, η αναπαράσταση ζώων σ’ ένα αρχαίο βασίλειο του Σουδάν, καθώς και τι συνεπάγονται οι μεγάλες εποχιακές περίοδοι σκοταδιού για τα βιοφθορίζοντα ψάρια που ζουν στα νερά ανοιχτά της Γροιλανδίας.
«Ήταν λίγο σαν μια ιστορία μυστηρίου», είπε ένας από τους ερευνητές της Αποστολής της Γροιλανδίας, περιγράφοντας το ταξίδι που τους οδήγησε εκεί. Και στις Αποστολές, όπως συμβαίνει και σε κάθε καλή ιστορία μυστηρίου, το κυνήγι μπορεί να είναι εξίσου συναρπαστικό με τη λύση του.