Αναβιώνοντας Δύο Ελληνικές Παραδόσεις, αυτή της Αγιογραφίας και Βυζαντινής Μουσικής
Τον Οκτώβριο του 2019, προς μεγάλη μου ικανοποίηση, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) ενέκρινε δωρεά προς την Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης για τον σχεδιασμό και την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων, που θα στεγάσουν τις σχολές Αγιογραφίας και Βυζαντινής Μουσικής.
Η Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης ιδρύθηκε το 1082, και έκτοτε έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ιστορία και εξέλιξη της πόλης. Στις ημέρες μας, υπό την ηγεσία του Μητροπολίτη Ευσταθίου, η Μητρόπολη έχει πραγματοποιήσει σπουδαίο κοινωφελές έργο, προχωρώντας στην ίδρυση και υποστήριξη πλήθους οργανισμών κοινωνικής πρόνοιας (συμπεριλαμβανομένου του Γηροκομείου Ελίκας, που κατασκευάστηκε με δωρεά του Ιδρύματος) αλλά και οργανισμών στον χώρο του πολιτισμού, όπως η δημιουργία του Μουσείου Εκκλησιαστικής Τέχνης.
Το 2016, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ευστάθιος ίδρυσε και επισήμως μια σχολή Αγιογραφίας, με 110 μαθητές, ηλικίας μεταξύ 16 και 70 χρονών, καθώς και μια σχολή Βυζαντινής Μουσικής με 130 μαθητές, με όραμα να δημιουργήσει ένα υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικό κέντρο για την αναβίωση, την εκμάθηση, την έρευνα και τη ανάπτυξη αυτών των δύο σημαντικών Βυζαντινών τεχνών. Επιπλέον, το εν λόγω κέντρο σχεδιάζει να διοργανώνει πλήθος πολιτιστικών και κοινωνικών εκδηλώσεων, με σκοπό να εμπλουτίσει την πολιτιστική ζωή της Σπάρτης, προσελκύοντας κόσμο από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Μέσα σε διάστημα τριών χρόνων, από τότε που τέθηκαν σε λειτουργία, και παρά τις περιορισμένες υποδομές, οι σχολές έχουν σημειώσει μεγάλη άνθιση και θεωρούνται ιδιαίτερα δημοφιλείς ανάμεσα στους κατοίκους της Σπάρτης, δίνοντας τη δυνατότητα στον κόσμο –ιδιαιτέρως στους νέους- να καλλιεργήσουν τα ταλέντα τους σε ένα περιβάλλον ειδικά διαμορφωμένο για την αναβίωση αυτών των τεχνών. Οι μαθητές παίρνουν μέρος σε εκκλησιαστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις, σημειώνοντας, παράλληλα, επαγγελματική πρόοδο και εξέλιξη στον χώρο των συγκεκριμένων τεχνών.
Το όραμα της Ιεράς Μητρόπολης Μονεμβασίας και Σπάρτης να προσελκύσει νέους ανθρώπους σε μια προσπάθεια αναβίωσης δύο σημαντικών ελληνικών παραδόσεων, με έχει, και λόγω της λακωνικής καταγωγής μου, αγγίξει βαθιά. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ πιο κατάλληλη περιοχή για τη διασφάλιση της επιτυχίας αυτού του εγχειρήματος. Η Σπάρτη και εν γένει η Λακωνία είναι γνωστές ανά τον κόσμο, όχι μόνο για τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισαν κατά την αρχαιότητα αλλά και για τις θαυμαστές καστρουπόλεις της Μονεμβασίας και του Μυστρά, ως εξαιρετικά δείγματα της πλούσιας βυζαντινής παράδοσης της περιοχής. Το γεγονός ότι ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ’, δεσπότης του Μυστρά και τελευταίος Αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, στέφθηκε στον Μυστρά, φανερώνει τον ξεχωριστό ρόλο που διαδραμάτιζε η περιοχή κατά τους Βυζαντινούς χρόνους.
Aυτήν την περίοδο, ολοκληρώνονται οι τεχνικές μελέτες για την κατασκευή του κτιρίου που θα στεγάσει τις δύο σχολές. O σχεδιασμός βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και σε στενή συνεργασία, μέσω τακτικών συναντήσεων, με τον Σεβασμιότατο και το διδακτικό προσωπικό των σχολών. Η ομάδα βλέπει ιδιαίτερα θετικά την προοπτική δημιουργίας ενός πλούσιου κτιριολογικού προγράμματος που θα περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες υποδομές, όπως αίθουσες διδασκαλίας, ένα πλήρως εξοπλισμένο στούντιο ηχογράφησης, θέατρο διαλέξεων, εργαστήρια αγιογραφίας και συντήρησης και πολλά ακόμη. Με τη βοήθεια εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας, τα εκπαιδευτικά προγράμματα θα έχουν τη δυνατότητα περαιτέρω επέκτασης, και πέραν των φυσικών ορίων των σχολών, με την εφαρμογή εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Επιπλέον, υπάρχει η προοπτική συνεργασίας με πλήθος οργανισμών και κοινωνικοπολιτιστικών κέντρων, όπως το χωριό της Βαμβακούς, για την ανάπτυξη δημιουργικών προγραμμάτων, μέσω αμοιβαίως επωφελούμενων συνεργειών.
Η Διεύθυνση Τεχνικών Δωρεών του Ιδρύματος παρακολουθεί στενά την αξιολόγηση και υλοποίηση δωρεών, κυρίως στην Ελλάδα, διασφαλίζοντας την ολοκλήρωσή τους, σύμφωνα με το συμφωνηθέν χρονοδιάγραμμα, προϋπολογισμό και υψηλές προδιαγραφές ποιότητας. Ωστόσο, πέρα από αξιολογήσεις αρχιτεκτονικής και τεχνικής φύσεως, η επιτυχία κάθε δωρεάς, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών, είναι αποτέλεσμα του πάθους και του οράματος των ανθρώπων που εργάζονται για αυτήν, προσδοκώντας με το έργο τους να συμβάλουν στην υποστήριξη του κοινού καλού.
Θεόδωρος Μαραβέλιας
Διευθυντής Τεχνικών Δωρεών ΙΣΝ